فضل بن روزبهان خنجیخواجه افضلالدین فضلالله بن جمالالدین روزبهان بن فضلالله بن محمد خنجی اصفهانی، ملقب به امین و معروف به خواجه ملا، صاعدی، قاضی و پاشا که از مردم خنج بود.کودکی و جوانیسال صحیح تولد او - که در شیراز واقع شد - درست معلوم نیست؛ ولی مسلماً بعد از سال ۸۵۰ بودهاست. در سن هفدهسالگی به قصد ادای حج، شیراز را ترک گفت؛ پس از بازگشت به شیراز، کماکان با جد و جهد بلیغ به کسب علوم معمول و درک کمالات پرداخت. فضلالله مجدداً در بیست و پنج سالگی عازم سفر حج گردید. این بار مدتی در مصر و چندی در حجاز توقف کرد. از جمله هفت ماه در مدینه نزد اساتید فن و مشایخ بزرگ حجاز، صحیحین بخاری و مسلم را خواند. یکی از اجله مشایخ وی، ابوالخیر شمس الدین محمد السخاوی (از برجستهترین شاگردان ابن حجر) بود که تمام صحیح بخاری را به فضلالله درس گفت و در ضوء اللامع شرح حال وی را نوشت. فضلالله چون به شیراز بازگشت؛ به تدریس علوم مختلفه مشغول گردید و در همین شهر بود که نخستین تصنیفات خود را از قبیل حل تجرید، تعلیقات بر محالات و حواشی بر حواشی شرح جدید به رشته تحریر درآورد. همچنین کتاب بدیع الزمان فی قصة حی بن یقظان را در این ایام تصنیف کرددیدار با سلطان یعقوب آق قویونلوفضلالله در سال ۸۹۲ برای سومین بار از شیراز عازم حجاز شد؛ در خلال این سفر در اردوی تابستانی پادشاهی در دامنه کوه سهند تبریز به حضور سلطان یعقوب آق قویونلو رسید و کتاب بدیع الزمان را -که دیباچه اش به نام سلطان مصدر شده بود- تقدیم داشت و مورد اعجاب و تحسین فراوان قرار گرفت. در همین مجلس بود که فضلالله به میل خود، تقبل کرد که تاریخ سلطنت آن پادشاه را بنویسد. در این رابطه سلطان یعقوب میگوید: «اگر تاریخ حیات ما را فضلالله بن روزبهان بن, ...ادامه مطلب