سید ضیاء هاشمی پژوهشگر، استاد دانشگاه، سیاستمدار ایرانی و معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بود که در تاریخ 29 مرداد 1396 توسط حسن روحانی به سرپرستی وزارت علوم دولت دوازدهم منصوب شد . او دارای مدرک دکترای جامعهشناسی از دانشگاه تهران و دانشیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران است.
سید ضیاء هاشمی در سال ۱۳۴۶ در یاسوج به دنیا آمد و سالهای کودکی را دریاسوج گذراند. او در سال ۱۳۶۷ دیپلم ریاضی فیزیک گرفت، در سال ۱۳۶۹ با کسب رتبه اول در رشته علوم اجتماعی کنکور سراسری وارد دانشگاه تهران شد و در سال ۱۳۷۲ موفق به کسب دانشنامه کارشناسی علوم اجتماعی شد. سید ضیاء هاشمی در سال ۱۳۷۳ با کسب رتبه اول کنکور کارشناسی ارشد در رشته علوم اجتماعی وارد دوره کارشناسی ارشد شد و در سال ۱۳۷۵ از رساله کارشناسی ارشد خود با نام «تغییرات اجتماعی درنهج البلاغه» دفاع کرد. او مدتی بعد وارد دوره دکتری علوم اجتماعی در دانشگاه تهران شد و در سال ۱۳۸۳ از رساله دکتری خود به نام «گروههای مرجع جوانان در تهران» دفاع کرد. وی تحصیلات حوزوی هم دارد.
دکتر سید ضیاء هاشمی دانشیار گروه جامعهشناسی دانشگاه تهران است و پیش از این ریاست مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران را برعهده داشتهاست. عضویت در شورای پژوهشی دانشگاه تهران، ریاست گروه علوم اجتماعی شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی، عضویت در کمیسیون تخصصی شورای عتف و عضویت در کمیسیون اجتماعی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگیاز دیگر سوابق وی به شمار میرود. وی در حال حاضر معاون فرهنگی و اجتماعیوزارت علوم است. در تیرماه ۱۳۹۶ او به عنوان یکی از کاندیداهای اصلی ریاست سازمان ملی جوانان مطرح شد. نام او به عنوان یکی از گزینههای اصلی تصدی وزارت علوم در دولت دوازدهم مطرح است. در روز ۲۸ مرداد ۱۳۹۶ وب سایتهای خبری اعلام کردند که او به عنوان سرپرست وزارت علوم، تحقیقات و فناوری معرفی میشود.
هاشمی پس از انتصاب در معاونت فرهنگی وزارت علوم تلاش کرده فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی در دانشگاهها را بر مبنای قانون تنظیم کند و معتقد است عمل به قانون کمک میکند تا بهتر بتوان از آزادی بیان در دانشگاهها پاسداری کرد.
به گزارش ایرنا از پایگاه اطلاع رسانی ریاست جمهوری، متن حکم حجتالاسلام والمسلمین دکتر حسن روحانی به شرح زیر است:
«بسم الله الرحمن الرحیم
جناب آقای دکتر سیدضیاء هاشمی
بر اساس اصل 135 قانون اساسی و نظر به مراتب تعهد و سوابق علمی و مدیریتی جنابعالی، به موجب این حکم شما را به سرپرستی «وزارت علوم، تحقیقات و فناوری» منصوب مینمایم.
امید است با عنایات الهی و همکاری کلیه کارکنان آن وزارت، در خدمت به ملت شریف ایران و نظام مقدس جمهوری اسلامی، با رعایت اصول قانونمداری، اعتدال گرایی و منشور اخلاقی دولت تدبیر و امید موفق باشید.
حسن روحانی
رییس جمهوری اسلامی ایران»
سید ضیاء هاشمی دارای مدرک دکترای جامعه شناسی از دانشگاه تهران و دانشیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران است.
وی در آذر سال ۱۳۹۲ با حکم رضا فرجی دانا وزیر علوم وقت به سمت معاونت فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم منصوب شد.
هاشمی در سال ۱۳۶۹ با کسب رتبه اول در رشته علوم اجتماعی کنکور سراسری وارد دانشگاه تهران شد و در سال ۱۳۷۲ موفق به کسب دانشنامه کارشناسی علوم اجتماعی شد.
وی در سال ۱۳۷۳ با کسب رتبه اول کنکور کارشناسی ارشد در رشته علوم اجتماعی وارد دوره کارشناسی ارشد شد و در سال ۱۳۷۵ از رساله کارشناسی ارشد خود با نام «تغییرات اجتماعی درنهج البلاغه» دفاع کرد.
هاشمی مدتی بعد وارد دوره دکتری علوم اجتماعی در دانشگاه تهران شد و در سال ۱۳۸۳ از رساله دکتری خود به نام «گروههای مرجع جوانان در تهران» دفاع کرد؛ وی تحصیلات حوزوی هم دارد.
سید ضیاء هاشمی استادیار گروه جامعه شناسی دانشگاه تهران است و پیش از این ریاست موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران را برعهده داشته است؛ عضویت در شورای پژوهشی دانشگاه تهران، ریاست گروه علوم اجتماعی شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی، عضویت در کمیسیون تخصصی شورای عتف و عضویت در کمیسیون اجتماعی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی از دیگر سوابق وی به شمار میرود.
هاشمی پیش از حکم سرپرستی، سمت معاونت فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم را برعهده داشت.